Στις 2 Νοεμβρίου του 1911, στο Ηράκλειο της Κρήτης στη συνοικία Εφτά Μπαλτάδες (γωνία των οδών Αριάδνης και Πασιφάης) γεννιέται το έκτο παιδί του Παναγιώτη Αλεπουδέλη και της Μαρίας
Βρανά
Ο Οδυσσέας (που αργότερα, το 1935 θα διαλέξει το ψευδώνυμο “Ελύτης”) θα γίνει ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές παγκοσμίως.
Ήταν 60 ετών ο Οδυσσέας Ελύτης, όταν δημιούργησε έναν ερωτικό ύμνο με ασύγκριτο πάθος, συναισθηματισμό, αλλά και αυθορμητισμό της νεανικότητας.
Για μένα θεωρώ ότι είναι από τα ωραιότερα ποιήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας
ΜΟΝΌΓΡΑΜΜΑ
απόσπασμα
Πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα και πάντα εγώ η σκιά
που μεγαλώνει
Το γερτό παντζούρι εσύ, ο αέρας που το ανοίγει εγώ
Επειδή σ’ αγαπώ και σ’ αγαπώ
Πάντα εσύ το νόμισμα κι εγώ η λατρεία που το
εξαργυρώνει:
Tόσο η νύχτα, τόσο η βοή στον άνεμο
Τόσο η στάλα στον αέρα, τόσο η σιγαλιά
Τριγύρω η θάλασσα η δεσποτική
Καμάρα τ’ ουρανού με τ’ άστρα
Τόσο η ελάχιστή σου αναπνοή
Που πια δεν έχω τίποτε άλλο
Μεσ’ στους τέσσερεις τοίχους , το ταβάνι, το πάτωμα
Να φωνάζω από σένα και να με χτυπά η φωνή μου
Να μυρίζω από σένα και ν’ αγριεύουν οι άνθρωποι
Επειδή το αδοκίμαστο και το απ’ αλλού φερμένο
Δεν τ’ αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ’ ακούς
Είναι νωρίς ακόμη μεσ’ στον κόσμο αυτόν αγάπη μου
Να μιλώ για σένα και για μένα.
Επιμέλεια παρουσίαση
Κατερίνα Σταμου Παντούδη
Μουσική: Μιχάλης Τρανουδάκης
Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης
Το δρόμο πλάι στη θάλασσα
περπάτησα που’κανε κάθε
μέρα η ποδηλάτισσα.
Βρήκα τα φρούτα που χε στο πανέρι της, το δαχτυλίδι πουπεσε απ’ το χέρι της.
Βρήκα το κουδουνάκι και το
σάλι της, τις ρόδες,
το τιμόνι, το πεντάλι της.
Τη ζώνη της, τη βρήκα σε
μιαν άκρη, μια πέτρα διάφανη
που `μοιαζε δάκρυ.
Τα μάζεψα ένα ένα και τα
κράτησα κι έλεγα πού ναι πούναι η ποδηλάτισσα.
Την είδα να περνά πάνω
απ’ τα κύματα, την άλλη μέρα
πάνω από τα μνήματα.
Την τρίτη νύχτωσ’ έχασα
τ’ αχνάρια της, στους ουρανούς
άναψαν τα φανάρια της.
Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για ένα θλιβερό τραγούδι που δεν είναι σωστό να το διδάσκουμε στα παιδιά; Ή μήπως όχι;
Πριν επιχειρήσει κανείς να απαντήσει στο παραπάνω ερώτημα, ας δούμε ορισμένες πληροφορίες που πιθανά οδήγησαν τον σπουδαίο Έλληνα ποιητή να το γράψει.
Όταν ο Ελύτης ήταν παιδί, στην τρυφερή ηλικία των 7 ετών, έχασε την αγαπημένη του μεγαλύτερη αδερφή Μυρσίνη, λίγες μέρες πριν το γάμο της, από ισπανική γρίπη. Τις μέρες που η Μυρσίνη ήταν κατάκοιτη και υπό το φόβο της μετάδοσης της ασθένειας, η οικογένεια έστειλε το μικρό τότε Οδυσσέα να φιλοξενηθεί σε συγγενικό σπίτι. Μετά το τραγικό γεγονός, όταν ο μικρός γύρισε στο σπίτι του, του είπαν ότι η αδερφή του παντρεύτηκε κι έφυγε για γαμήλιο ταξίδι με τον άντρα της, κάτι που φυσικά σύντομα ανακάλυψε ότι ήταν ψέμα και δεν το ξεπέρασε ποτέ. Η τραγική απώλεια δεν ξεπεράστηκε ποτέ ούτε κι από την υπόλοιπη οικογένεια Αλεπουδέλλη. Τόσο αυτό καθαυτό το γεγονός, όσο και το ότι η Μυρσίνη δεν ετάφη, αλλά ουσιαστικά «πετάχτηκε» σε μια απολυμασμένη τάφρο, μαζί με άλλα θύματα της γρίπης, κατ’ εντολήν του κράτους που δεν μπορούσε ν’ αντιμετωπίσει αλλιώς την ασθένεια.
Εφτά χρόνια μετά το χαμό της αδερφής του Ελύτη, πέθανε και ο πατέρας του.
Από τα παιδιά της οικογένειας παντρεύτηκε μόνον ο ένας από τους μεγαλύτερους αδελφούς του Οδυσσέα Ελύτη, ο οποίος του χάρισε και τη μοναδική του ανιψιά, που πήρε το όνομα της αδικοχαμένης θείας της.
Ο ίδιος στα ερωτικά ποιήματά του, μην έχοντας ξεχάσει ποτέ το πόσο νέα χάθηκε η αδερφή του, αναφερόταν στο γυναικείο φύλο με τη λέξη «κορίτσι», μιας και στο μυαλό του η γυναικεία ομορφιά ήταν ταυτισμένη με τη νεότητα.
Τα βιώματά του και ο πόνος απ’ τα χτυπήματα της μοίρας βρήκαν διέξοδο στον ποιητικό λόγο που ξεχείλιζε από συναισθήματα για τη θάλασσα, τη γυναίκα, την αγάπη. Διαβάστηκαν από εκατομμύρια αναγνώστες και τραγουδήθηκαν, μελοποιημένα πια, απ’ όλους τους Έλληνες.
ΠΗΓΗ:
https://www.lesvosnews.net/articles/news-categories/politismos/mia-apokalyptiki-ekdilosi-gia-ton-odyssea-elyti-apo-syllogo
Add Comment